به نقل از «تسنیم»

ترکیه و ابهام در هزینه واردات انرژی

تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۹۵۱۵۴

ما با تصاویر متناقضی از ۲ ترکیه متفاوت روبرو هستیم. یکی از آنها، کشوری است که مثلاً هاب انرژی منطقه و جهان است و به خود می‌نازد و دیگری کشوری نیازمند که مردمانش توان پرداخت قبض گاز و برق را ندارند. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، آخرین روزهای سال 2022 میلادی در حال سپری شدن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سالی که برای مردم ترکیه، بسیار تلخ و سنگین سپری شد. چرا که در این سال، از قبض برق گرفته تا قبض گاز، قیمت بنزین، گازوئیل و هزینه های حمل و نقل، چند برابر شد.

واردات انرژی و بحران اقتصادی جهانی در کنار سیاست های ناکارآمد دولت اردوغان، تورم بی سابقه ای را بر مردم ترکیه مستولی کرده است. با این حال، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، شب و روز، ادعا می کند که دولت او در معادلات جهانی انرژی، حرف های فراوانی برای گفتن دارد.

به عبارتی دیگر، ما با تصاویر متناقضی از دو ترکیه متفاوت روبرو هستیم. یکی از آنها، کشوری است که مثلاً هاب انرژی منطقه و جهان است و به خود می نازد و دیگری کشوری نیازمند که مردمانش توان پرداخت قبض گاز و برق را ندارند.

ابراهیم قهوه چی از تحلیلگران مشهور اقتصادی و سیاسی ترکیه، در ستون تحلیلی خود به بررسی اثرگذاری بحران انرژی بر اقتصاد ترکیه پرداخته است.

مردم ترکیه و قبوض تکان دهنده گاز و برق

پارسال بین تیر تا آبان یعنی طی 5 ماه، 24 میلیارد و 799 میلیون دلار برای واردات انرژی پرداخت کردیم. ولی امسال برای واردات همان مقدار از انرژی ما 40 میلیارد و 531 میلیون دلار پرداخت کردیم. به عبارتی دیگر، مبلغ صورت حسابی که برای واردات انرژی پرداخت می کنیم طی 5 ماه 63.4 درصد افزایش یافته است.

هم اکنون، ما در ترکیه با شرایط سختی روبرو هستیم. چرا که هزینه واردات انرژی ما در 11 ماهه امسال 43.5 میلیارد دلار بود و در مقایسه با سال گذشته، با 103 درصد افزایش به 88.3 میلیارد دلار رسید. بیایید ببینیم این مساله، تا چه اندازه بر مصرف انرژی تاثیر می گذارد. آیا با این قیمت های بالا و افزایش هزینه، باز هم مصرف انرژی و همچنین واردات انرژی افزایش می یابد؟

من این مساله را از دو جنبه به چالش می کشم: هم داده های رشد و هم شاخص تولید صنعتی، افزایش تولید و رشد را نشان می دهد. به عنوان مثال، بر اساس داده های اکتبر 2022 میلادی، به نظر می رسد تولید صنعتی نسبت به سال قبل 3.06 درصد افزایش یافته است. بر اساس محاسبات ساده و دم دستی، تولید صنعتی در 4 ماه جولای تا اکتبر 2.67 درصد افزایش یافته است.

بگذارید به چند ادعا اشاره کنیم. چند ادعای ساده که در ظاهر می گوید: واردات انرژی، یعنی تولید بیشتر و استخدام بیشتر. اما در این بحث، هنوز هم چیز عجیبی وجود دارد. همانطور که قبلاً در مقاله خودم در 14 دسامبر اشاره کرده ام، مصرف برق در 3 ماه گذشته (سپتامبر-اکتبر-نوامبر) 2.21 درصد کاهش یافته است.

دیروز دوباره آمارها را بررسی کردم و بازه زمانی را کمی بیشتر کردم. نتیجه چه شد؟ فهمیدم که در 5 ماه گذشته از جولای تا نوامبر، مصرف برق ما 3.74 درصد کاهش یافته است. به عنوان مثال در آبان ماه مصرف برق نسبت به سال گذشته 5.81 درصد کاهش داشته است.

نتایج جالبی در مورد میزان واردات و مصرف گاز طبیعی وجود دارد. در 3 ماه پایانی دوره، مصرف گاز طبیعی ما دقیقاً 22.1 درصد کاهش یافته است. با توجه به کاهش مصرف گاز طبیعی، واردات گاز طبیعی ما 14.7 درصد کاهش داشته است. بنابراین، باید پرسید: چگونه و چرا مصرف گاز طبیعی خود را کاهش دادیم؟

البته کاهش در بخش مسکن و ادارات چشمگیر است، اما نه به اندازه بخش نیروگاهی. چرا که بیشترین مصرف گاز طبیعی در نیروگاه هاست. در همین حال، با این آمار متفاوت روبرو هستیم: مصرف گاز طبیعی که برای تولید برق استفاده می کنیم در 3 ماه گذشته 31.3 درصد کاهش یافته است. همچنین مصرف گاز طبیعی ما که برای تولید صنعتی استفاده می کنیم نیز 17.1 درصد کاهش یافته است. به این ترتیب مصرف گاز طبیعی در کل بخش‌های برق و صنعت 26.3 درصد و کل مصرف 22.1 کاهش یافت.

واردات گاز طبیعی ما از روسیه از طریق خط لوله 42.6 درصد کاهش می یابد، اما واردات گاز طبیعی ما از همین روسیه تنها 20.1 درصد کاهش می یابد. یا بگذارید اینطور توضیح بدهم: سال گذشته، تمام گازی را که از روسیه وارد می‌کردیم، از خطوط لوله دریافت کردیم. با این حال، به نظر می رسد امسال حدود 28 درصد گاز طبیعی وارداتی از روسیه را، خارج از خط لوله وارد کرده ایم. کسی نیست برایمان توضیح دهد که چرا به جای گاز ارزان لوله ای، گاز گرانقیمت خارج از خط لوله را وارد می کنید؟ این معاملات و این نگرش عجیب به واردات انرژی، چرا تا این اندازه شگرف و رازآلود است؟

برویم سراغ بحث واردات نفت. نفت خام و گازوئیل ... هزینه واردات نفت خام 13.90 درصد افزایش یافت در حالی که واردات گازوئیل 10.4 درصد کاهش یافته است.

حالا بنگرید به این ارقام: هزینه واردات انرژی در 5 ماه گذشته 63.4 درصد و در 11 ماه گذشته 103.0 درصد افزایش یافته است، اما واردات گاز طبیعی افزایش و کاهش نداشته است، پس چرا و از کجا این افزایش هزینه به وجود آمده است؟

این داده ها به ما نشان می دهد که هیچ افزایش یا کاهش خالصی در بخش سوخت وجود ندارد و این بخش با همان نرخ سال گذشته پیش رفته است. اما هزینه ها برای شهروندان عادی و همچنین صاحبان کار و پیشه وران، بسیار بالا رفته و مقایسه ارقام نشان می دهد که حتی وقتی که گاز و نفت، با قیمت پایین وارد می شود، باز هم با نرخ بالا به دست مردم می رسد. سوالات بسیاری برای ما به وجود آمده است. مثلاً یکی از سوالات این است: وقتی که افزایش هزینه واردات در بخش نفت کوره بیش از 20 درصد افزایش یافته و در گاز طبیعی فقط 30 تا 40 درصد افزایش یافته، چرا نرخ اعلام شده از سوی دولت، نشان دهنده افزایش 100 درصدی هزینه واردات است؟

چرا این حساب و کتاب ها با هم نمی خواند؟ حتماً مشکلی در این مورد وجود دارد و نمی خواهند ابهام را برطرف کنند. مگر ما با قراردادهای 25 ساله و استفاده از گاز خط لوله، خرید ارزان را تضمین نکرده ایم؟ در این صورت چرا در چرخه خارج از لوله، گاز را گران تر می خریم که به نفت و فرآورده های مشتق شده متصل است و شروع به استفاده از گاز نقطه ای بسیار بسیار گرانتر کرده ایم؟ چرا تورگوت اوزال و مسعود یلماز این خطوط لوله گاز را ایجاد کردند؟ آیا گاز ترک استریم را گران می خریم؟ اگر با قیمت توافق شده می خریم، چرا برای شهروندان روز به روز گران تر می شود؟ به ما بگویید دقیقاً دارید چکار می کنید و در واردات انرژی چه اتفاقی می افتد؟

چرا آمارهای دولت تا این اندازه متناقض است؟ از یک طرف می گویند: تولید بخش صنعت در مهرماه 3.06 درصد افزایش یافته است، اما ... مصرف گاز طبیعی در صنعت رو به کاهش است! حتی برق مصرفی نیز کاهش می یابد! این چه نوع رشد صنعتی و چه نوع مدیریت و وارداتی است که وقتی مصرف کم می شود، تولید ما بالاتر می رود! چرا وقتی که مصرف کم می شود، باز هم هزینه کلی واردات انرژی برای دولت و مردم، افزایش می یابد؟

سوالات چالشی ابراهیم قهوه چی، گویای این واقعیت است که در ترکیه و در گستره 70 میلیارد دلاری انرژی، ابهامات و رانت های فراوانی وجود دارد و تمام فشارهای ناشی از افزایش قیمت ها بر مردم تحمیل می شود و دولت عملاً به جای تلاش برای پایین آوردن هزینه، به دنبال سودهای تجاری از محل فروش حامل های انرژی به مردم است.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ترکیه ترکیه درصد افزایش یافته درصد کاهش یافته واردات گاز طبیعی مصرف گاز طبیعی واردات انرژی هزینه واردات گاز طبیعی ما روبرو هستیم تولید صنعتی ماه گذشته سال گذشته خط لوله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۹۵۱۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چالش‌های زیست‌محیطی در توسعه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی مولد نگاه نوآوران و کارآفرینان را به خود جلب کرده است و آنها به‌خوبی می‌دانند که چنین فناوری می‌تواند چه تغییرات شگفتی در جهان کنونی خلق کند. بااین‌حال، در پشت‌صحنه چنین تکنولوژی، چالش‌های مهمی نهفته است که می‌توانند تهدیدی برای پیشرفت آن باشد و منجر به ایجاد بحران‌های جهانی انرژی شود. با حضور هرچه بیشتر هوش مصنوعی در تاروپود صنایع مختلف، نگرانی‌ها در مورد به‌کارگیری بی‌رویه انرژی توسط هوش مصنوعی و عدم پایداری آن افزایش یافته و کارشناسان رویکرد‌های متفاوتی برای حل این معضل پیشنهاد می‌دهند.

دیتاسنتر‌های (Data centers) توسعه‌یافته توسط غول‌های فناوری مانند آلفابت، مایکروسافت و آمازون که به‌منظور ارائه خدمات ابری استفاده می‌شوند، تنها حدوداً ۱ الی ۲ درصد از مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین این شرکت‌ها هم‌زمان با افزایش میزان کارکرد سیستم‌ها، بهره‌وری انرژی را در این مراکز بهبود بخشیده‌اند و با سرمایه‌گذاری عظیم در بحث انرژی‌های پاک، اثرات زیست‌محیطی دستگاه‌های خود را کاهش داده‌اند. البته لازم به ذکر است که تلاش‌های این شرکت‌ها برای تقویت سیستم‌ها و بهره‌وری مفید انرژی همچنان ادامه دارد. 

هوش مصنوعی

بااین‌حال، ظهور هوش مصنوعی مولد چالش‌های جدیدی را ایجاد کرده است. برای مثال، پردازشگر‌های گرافیکی (GPU) در ChatGPT، انرژی زیادی را مصرف می‌کنند و طبق گفته «کریستوفر ولیس» از کمپانی Equinix (شرکت اجاره‌دهنده دیتاسنتر)، یک سرور استاندارد با مقیاس بالا، پیش از حضور هوش مصنوعی حدود ۱۰ الی ۱۵ کیلووات انرژی مصرف می‌کرد، درحالی‌که این رقم با حضور هوش مصنوعی به ۴۰ الی ۶۰ کیلووات در هر رَک (rack) افزایش می‌یابد؛ البته مصرف بالای انرژی محدود به محاسبات دستگاه‌ها نیست و سیستم‌های خنک‌کننده نیز برای رک‌های GPU‌ها به انرژی قابل‌توجهی نیازمندند. همچنین استفاده از مدل‌های زبانی مانند GPT-۴ در زمینه‌های گوناگون، از تحقیقات گرفته تا فعالیت‌های خلاقانه تولید محتوا، می‌توانند به افزایش بیشتر فشار در شبکه منجر شوند. (به عنوان مثال، یک سرچ ساده در ChatGPT می‌تواند ۱۰ برابر بیشتر از جستجو در گوگل انرژی مصرف کند.)

آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید میزان مصرف انرژی دیتاسنتر‌ها تا سال ۲۰۲۶ ممکن است به ۲ برابر میزان دو سال پیش افزایش یابد و انتظار می‌رود که طی این بازه زمانی، این دستگاه‌ها یک‌سوم مصرف انرژی ایالات‌متحده را به خود اختصاص دهند. همچنین «رنه هاس»، مدیر اجرایی آرم (Arm)، طی گفتگو با وال استریت ژورنال بیان کرد که تا پایان دهه فعلی میلادی، دیتاسنتر‌های هوش مصنوعی می‌توانند تا ۲۵ درصد کل برق آمریکا را به خود اختصاص دهند؛ البته وی درحالی این ادعا را مطرح کرده که مصرف فعلی این سیستم‌ها حدود ۴ درصد یا کمتر است. 

پیچیدگی‌های مصرف انرژی در آمریکا 

ظهور هوش مصنوعی مولد هم‌زمان با ایجاد فرصت‌های اقتصادی متعدد، مصرف انرژی بالایی را هم می‌طلبد؛ درحالی‌که کاربران و سرمایه‌داران رؤیای استفاده حداقلی انرژی را در سر دارند. این تفکر در سایر بخش‌ها نیز قابل مشاهده است. برای مثال، بسیاری از مشتریان می‌خواهند انرژی خودروهایشان زیرو کربن (بدون کربن) باشد و منابع دیگری را برای انرژی دستگا‌ه‌هایشان جستجو می‌کنند. 

از طرفی، گسترش شبکه‌ها دیگر چالش پیش‌روی کمپانی‌هاست. علی‌رغم حمایت کاخ سفید، ساخت سریع ظرفیت‌های تجدیدپذیر جدید برای شرکت‌ها آسان نیست و آنها از مشکلات متعددی در زنجیره تأمین رنج می‌برند. طبق برخی محاسبات، تحویل ترانسفورماتور‌ها سه سال طول می‌کشد و همین‌طور افزایش هزینه پروژه‌های بادی و خورشیدی، تأمین مالی آنها را دشوار ساخته است.

چه باید کرد؟ 

شکی نیست که ادامه وضعیت فعلی، بحران‌های زیست‌محیطی و انرژی متعددی را رقم خواهد زد؛ درنتیجه صنعت حال‌حاضر به راه‌کار‌های نوآورانه و خلاق نیاز دارد. یکی از رویکرد‌های احتمالی، بهبود بهره‌وری پردازشگر‌های گرافیکی است. درحال‌حاضر انویدیا به‌عنوان تأمین‌کننده عمده قطعات در این زمینه، ادعا کرده که بهره‌وری لازم را در جدیدترین سرور‌های هوش‌مصنوعی خود اعمال کرده است و این روند را ادامه می‌دهد. بااین‌حال، ساخت تراشه‌های کارآمدتر می‌تواند به افزایش مصرف انرژی ختم شود و دوباره مشکل ایجاد کند. 

«آرون دنمن» از شرکت Bain، پیشنهاد می‌کند که مدعیان حوزه فناوری از منابع مالی خود برای کمک به شرکت‌های حوزه برق جهت رفع محدودیت‌های این شبکه خرج کنند. او با اشاره به افزایش تقاضا برای مصرف انرژی در زمان‌های اوج مصرف، از الزام بهره‌مندی از نیروگاه‌های پشتیبان آماده گفت. بااین‌حال، این نیروگاه‌ها احتمالاً با گاز طبیعی کار می‌کنند که با اهداف زیست‌محیطی شرکت‌های بزرگ در تضاد است.

کمبود احتمالی انرژی‌های تجدیدپذیر هزینه‌هایی را به‌همراه خواهد داشت. علی‌رغم عدم آشنایی با نحوه درآمدزایی از هوش مصنوعی، مردم می‌دانند که حضور پردازشگر‌های گرافیکی سدی بزرگ در بهره‌وری انرژی محسوب می‌شوند. اگر هزینه‌های انرژی افزایش یابد، توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین نیز با اختلال روبه‌رو خواهد شد. از طرفی دیگر، «سم آلتمن» و همکارانش در OpenAI، به‌کارگیری شکافت هسته‌ای را به‌عنوان یکی از راه‌های تأمین انرژی مصرفی سیستم‌های هوش مصنوعی در سر دارند. بااین‌حال، باید منتظر ماند و دید که مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه پیش خواهد رفت و آینده هوش مصنوعی مولد به‌عنوان یک فناوری کاربردی چگونه خواهد بود.

منبع: دیجیاتو

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری